Go to content of the page
Go to main menu
Go to additional informations
Synonymes : | Venn Kreuz |
---|---|
Communes : | Eupen, Raeren |
Cantonnements DNF : | Eupen |
Surface : | 165 ha |
Coordonnées : | X Lambert : 275266 - Y Lambert : 149212 Voir la localisation avec la cartographie dynamique |
Rappel : toute circulation en dehors de la voie publique requiert l'accord préalable du propriétaire ou de son délégué. |
S'étendant le long de la route Eupen - Petergensfeld, ce site de plus de 165 hectares est formé de deux fagnes isolées au milieu des plantations résineuses, au sein du vaste massif de l'Hertogenwald, à quelques kilomètres à peine de la frontière allemande. Avec ses quelques 80 hectares, la Fagne de Neuwald en constitue la zone noyau et fait d'ailleurs partie de la réserve naturelle domaniale des Hautes-Fagnes. Située entre 410 et 430 m d'altitude, cette fagne voit naître le Mückensiefen, ruisseau qui se jette dans le lac d'Eupen à 3 km d'ici, et abrite des habitats d'un grand intérêt biologique reposant sur des sols paratourbeux et très humides. La gentiane pneumonanthe (Gentiana pneumonanthe), la linaigrette vaginée (Eriophorum vaginatum), la laîche à deux nervures (Carex binervis) ou encore la bruyère quaternée (Erica tetralix) sont quelques-unes des espèces végétales emblématiques de la lande humide, un milieu rare issu des anciennes pratiques pastorales et objet de travaux de restauration durant les années 2000 dans le cadre du LIFE Plateau des Hautes-Fagnes. A l'ouest, la moins étendue Totes Venn occupe une pente à 390 m d'altitude, à la tête de source de l'Iterbach, petit cours d'eau dépendant du bassin de la Roer. Encore entièrement boisé en 2010, le site a été progressivement remis en lumière en vue d'y favoriser également la réinstallation des végétations de landes et de bas-marais acides. Il forme actuellement une clairière d'une dizaine d'hectares cernée de pessières et de boisements feuillus traversés de drains et de layons. Ces derniers ne sont pas dépourvus d'intérêt puisqu'on peut y rencontrer le lycopode en massue (Lycopodium clavatum) ainsi que le rarissime lycopode sélagine (Huperzia selago). La Neuwald est entièrement inscrite au réseau Natura 2000 dans le site BE33025 - Fagnes du Nord-Est, tandis que la Totes Venn ne bénéficie pour l'instant d'aucune reconnaissance ni statut officiel, en dehors de sa bordure nord rattachée au site N2000 BE33021 - Osthertogenwald autour de Raeren.
Ancienne(s) commune(s) | Surface | Nouvelle(s) commune(s) | Province(s) |
---|---|---|---|
Eupen | EUPEN (partim ???) | LIEGE | |
Raeren | RAEREN (partim ???) | LIEGE |
Cantonnement(s) | Surface | Direction(s) |
---|---|---|
Eupen | Malmédy |
A compléter
Privé(s)
ONG
Communes
Région
Autres publics
Code du site | Nom du site | Surface |
---|---|---|
6006 | Hautes-Fagnes |
Code | Nom | Représentativité | Surface | Source |
---|---|---|---|---|
C1.13 | Végétation enracinée flottante des eaux oligotrophes | |||
C2.1 | Sources et ruisseaux de source | D. Kever 2009 | ||
D2.22 | Bas-marais à [Carex nigra], [Carex canescens] et [Carex echinata] | D. Kever 2009 | ||
D2.26 | Bas-marais à [Eriophorum angustifolium] | D. Kever 2009 | ||
D2.38 | Radeaux de [Sphagnum] et d'[Eriophorum] | D. Kever 2009 | ||
E2.11bc | Prairies pâturées permanentes pas ou peu fertilisées (Festuco-Cynosuretum) | D. Kever 2009 | ||
E5.3 | Ptéridaies | D. Kever 2009 | ||
F4.11b | Landes tourbeuses à [Vaccinium] et [Erica tetralix] | D. Kever 2009 | ||
F4.13 | Landes dégradées à [Molinia caerulea] | D. Kever 2009 | ||
G1.911a | Faciès à bouleau des chênaies pédonculées à bouleau | D. Kever 2009 | ||
G3.Fbc | Plantations de conifères en milieu subhumide | D. Kever 2009 | ||
G4.Fc | Plantations mixtes à mélange intime de feuillus et de résineux | D. Kever 2009 |
Taxon | Statut de protection | Liste rouge | Statut | Année | Rep* | Protection | Source | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Animaux - Vertébrés - Oiseaux | ||||||||
Anthus pratensis | Oui | Oui | Nicheur | 2021 | Divers obs. | |||
Anthus trivialis | Oui | Non | Nicheur | 2020 | Divers obs. | |||
Carduelis flammea | Oui | Oui | Nicheur possible | 2019 | D. Kever, A. De Broyer | |||
Corvus corax | Oui | Oui | 2022 | Divers obs. | ||||
Cuculus canorus | Oui | Oui | 2020 | Divers obs. | ||||
Dendrocopos medius | Oui | Non | 2021 | Divers obs. | ||||
Dryocopus martius | Oui | Non | 2010 | Divers obs. | ||||
Emberiza schoeniclus | Oui | Oui | 2009 | D. Kever | ||||
Gallinago gallinago | Oui | Oui | Hiv.-migr. | 2014 | D. Kever | |||
Lanius collurio | Oui | Non | 2020 | Divers obs. | ||||
Lanius excubitor | Oui | Oui | Hiv. | 2012 | Divers obs. | |||
Saxicola rubicola | Oui | Non | Nicheur | 2018 | D. Kever | |||
Turdus torquatus | Oui | Oui | Canton | 2010 | F. Vervoort | |||
Animaux - Vertébrés - Reptiles | ||||||||
Zootoca vivipara | Oui | Non | 2013 | D. Kever | ||||
Invertébrés - Insectes - Papillons diurnes | ||||||||
Callophrys rubi | Non | Non | 2021 | O. Schott | ||||
Carterocephalus palaemon | Non | Non | 2021 | Divers obs. | ||||
Nymphalis polychloros | Non | Non | 2011 | Divers obs. | ||||
Invertébrés - Insectes - Libellules | ||||||||
Aeshna juncea | Oui | Non | 2017 | N. Henkes | ||||
Leucorrhinia dubia | Oui | Oui | 2018 | D. Kever, N. Henkes | ||||
Leucorrhinia pectoralis | Oui | Oui | 2018 | D. Kever | ||||
Sympetrum danae | Non | Non | 2021 | Divers obs. | ||||
Sympetrum vulgatum | Non | Oui | 2010 | F. Demoulin | ||||
Invertébrés - Insectes - Orthoptères | ||||||||
Metrioptera brachyptera | 2022 | A. Franzen | ||||||
Invertébrés - Insectes - Diptères | ||||||||
Psilota anthracina | 2018 | B. Wakkie | ||||||
Plantes - Plantes supérieures | ||||||||
Calamagrostis canescens | 2021 | Divers obs. | ||||||
Carex binervis | 2021 | Divers obs. | ||||||
Carex canescens | 2010 | D. Kever | ||||||
Carex echinata | 2020 | Divers obs. | ||||||
Centaurea nigra | 2021 | Divers obs. | ||||||
Centaurium erythraea | 2018 | Obs.be | ||||||
Dactylorhiza maculata | 2021 | Obs.be, P. Frankard | ||||||
Drosera rotundifolia | 2022 | Divers obs. | ||||||
Erica tetralix | 2022 | Divers obs. | ||||||
Eriophorum angustifolium | 2020 | P. Frankard | ||||||
Eriophorum vaginatum | 2009 | D. Kever | ||||||
Genista anglica | 2010 | D. Kever | ||||||
Gentiana pneumonanthe | 2022 | Divers obs. | ||||||
Huperzia selago | 2017 | D. Kever | ||||||
Juncus squarrosus | 2020 | Divers obs. | ||||||
Lycopodiella inundata | 2020 | P. Frankard | ||||||
Lycopodium clavatum | 2017 | D. Kever | ||||||
Nardus stricta | 2015 | Divers obs. | ||||||
Narthecium ossifragum | 2015 | D. Kever, P. Frankard | ||||||
Neottia ovata | 2021 | Obs.be | ||||||
Ophrys apifera | 2020 | Obs.be | ||||||
Oreopteris limbosperma | 2010 | L. Bailly | ||||||
Pedicularis sylvatica | 2015 | P. Frankard | ||||||
Potamogeton polygonifolius | 2021 | Obs.be | ||||||
Trichophorum cespitosum | 2022 | Divers obs. | ||||||
Trientalis europaea | 2010 | D. Kever | ||||||
Vaccinium oxycoccos | 2015 | P. Frankard | ||||||
Vaccinium uliginosum | 2022 | Divers obs. | ||||||
Vaccinium vitis-idaea | 2022 | Divers obs. | ||||||
Veronica scutellata | 2011 | Divers obs. | ||||||
Viola palustris | 2020 | Divers obs. | ||||||
Plantes - Mousses - Bryophytes | ||||||||
Polytrichum commune | 2011 | V. Dumoulin, D. Kever | ||||||
Sphagnum auriculatum | 2008 | A. Sotiaux | ||||||
Sphagnum compactum | 2008 | A. Sotiaux | ||||||
Sphagnum fallax | 2013 | A. Sotiaux, P. Frankard | ||||||
Sphagnum fimbriatum | 2013 | P. Frankard | ||||||
Sphagnum girgensohnii | 2008 | A. Sotiaux | ||||||
Sphagnum palustre | 2008 | A. Sotiaux | ||||||
Sphagnum papillosum | 2013 | A. Sotiaux, P. Frankard | ||||||
Sphagnum rubellum | 2008 | A. Sotiaux |
Mammifères (divers obs.): Capreolus capreolus.
Oiseaux (D. Kever 2009, CSD 2022 + divers obs. 2010-2022): Anthus pratensis, Anthus trivialis, Buteo buteo, Carduelis flammea, Carduelis spinus, Certhia brachydactyla, Circus aeruginosus (migr.), Coccothraustes coccothraustes, Columba palumbus, Corvus corax, Cuculus canorus, Dendrocopos medius, Dryocopus martius, Emberiza schoeniclus, Erithacus rubecula, Fringilla coelebs, Fringilla montifringilla (hiv.), Gallinago gallinago, Garrulus glandarius, Grus grus, Lanius collurio, Lanius excubitor, Loxia curvirostra, Lullula arborea (migr.), Nucifraga caryocatactes, Parus ater, Parus caeruleus, Parus major, Phoenicurus ochruros, Phylloscopus collybita, Phylloscopus trochilus, Prunella modularis, Regulus ignicapillus, Regulus regulus, Saxicola rubicola, Sitta europaea, Sylvia atricapilla, Troglodytes troglodytes, Turdus merula, Turdus philomelos, Turdus torquatus, Turdus viscivorus.
Reptiles: Zootoca vivipara.
Amphibiens: Rana temporaria.
Papillons diurnes (divers obs. 2010-2022): Aglais urticae, Aphantopus hyperantus, Callophrys rubi, Carterocephalus palaemon, Celastrina argiolus, Coenonympha pamphilus, Gonepteryx rhamni, Inachis io, Leptidea sinapis s.l., Lycaena tityrus, Maniola jurtina, Nymphalis polychloros, Ochlodes sylvanus, Pieris napi, Polyommatus icarus, Thymelicus lineolus.
Libellules (N. Henkes 2013, D. Kever 2013-2020): Aeshna cyanea, Aeshna juncea, Anax imperator, Calopteryx virgo, Coenagrion puella, Enallagma cyathigerum, Lestes sponsa, Leucorrhinia dubia, Leucorrhinia pectoralis, Libellula depressa, Libellula quadrimaculata, Pyrrhosoma nymphula, Sympetrum danae, Sympetrum vulgatum.
Plantes vasculaires (D. Kever 2009-2010, V. Dumoulin 2011, P. Frankard 2012-2020 + divers obs. 2010-2022): Achillea millefolium, Aegopodium podagraria, Agrostis canina, Agrostis capillaris, Angelica sylvestris, Anthoxanthum odoratum, Anthriscus sylvestris, Aquilegia vulgaris, Bellis perennis, Betula pubescens, Betula pendula, Briza media, Calamagrostis canescens, Calluna vulgaris, Campanula rapunculus, Cardamine pratensis, Carex binervis, Carex canescens, Carex demissa, Carex echinata, Carex hirta, Carex nigra, Carex ovalis, Carex pallescens, Carex panicea, Carex pilulifera, Carex remota, Carex sylvatica, Centaurea decipiens, Centaurea nigra, Centaurium erythraea, Cerastium fontanum, Cirsium arvense, Cirsium palustre, Crataegus monogyna, Cynosurus cristatus, Cytisus scoparius, Dactylis glomerata, Dactylorhiza maculata, Deschampsia flexuosa, Digitalis purpurea, Drosera rotundifolia, Dryopteris carthusiana, Epilobium angustifolium, Equisetum arvense, Equisetum fluviatile, Equisetum sylvaticum, Erica tetralix, Eriophorum angustifolium, Eriophorum vaginatum, Eupatorium cannabinum, Festuca filiformis, Festuca rubra, Frangula alnus, Galium aparine, Galium mollugo, Galium palustre, Galium saxatile, Genista anglica, Gentiana pneumonanthe, Geranium robertianum, Geum urbanum, Heracleum sphondylium, Hieracium lachenalii, Holcus lanatus, Holcus mollis, Huperzia selago, Hypochaeris radicata, Iris pseudacorus, Juncus acutiflorus, Juncus bulbosus, Juncus conglomeratus, Juncus effusus, Juncus squarrosus, Lapsana communis, Leontodon autumnalis, Linum catharticum, Lolium perenne, Lotus pedunculatus, Luzula multiflora, Lychnis flos-cuculi, Lycopodium clavatum, Lycopodiella inundata, Lycopus europaeus, Medicago lupulina, Mentha arvensis, Molinia caerulea, Narthecium ossifragum, Neottia ovata, Oreopteris limbosperma, Pedicularis sylvatica, Phalaris arundinacea, Phleum pratense, Picea abies, Pilosella aurantiaca (= Hieracium aurantiacum), Pinus sylvestris, Plantago lanceolata, Plantago major, Poa pratensis, Poa trivialis, Polygala serpyllifolia, Potamogeton polygonifolius, Potentilla erecta, Primula veris, Prunella vulgaris, Pteridium aquilinum, Quercus robur, Ranunculus acris, Ranunculus flammula, Ranunculus repens, Rhinanthus minor, Rubus sp., Rumex acetosa, Rumex acetosella, Rumex obtusifolius, Salix aurita, Scrophularia nodosa, Sorbus aucuparia, Stellaria alsine, Taraxacum sp., Teucrium scorodonia, Trichophorum cespitosum, Trientalis europaea, Trifolium dubium, Trifolium pratense, Trifolium repens, Tussilago farfara, Typha latifolia, Urtica dioica, Vaccinium myrtillus, Vaccinium oxycoccos, Vaccinium uliginosum, Vaccinium vitis-idaea, Veronica beccabunga, Veronica chamaedrys, Veronica officinalis, Veronica scutellata, Vicia cracca, Viola palustris.
Bryophytes (A. Sotiaux, 2008, V. Dumoulin, 2011, P. Frankard, 2013): Leucobryum glaucum, Polytrichum commune, Polytrichum strictum, Sphagnum auriculatum, Sphagnum compactum, Sphagnum fallax, Sphagnum fimbriatum, Sphagnum girgensohnii, Sphagnum palustre, Sphagnum papillosum, Sphagnum rubellum.
Plantes: Picea abies, Pilosella aurantiaca (= Hieracium aurantiacum),
Conservation et restauration d'habitats d'un grand intérêt biologique sur sol paratourbeux et très humide.
Envahissement des landes par la fougère aigle
Envahissement des landes par la molinie
Régénération arborée et arbustive
Coupe des blocs de résineux restants sur sol très humide à paratourbeux
Entretien de la lande et de la zone restaurée par un pâturage extensif
Dans la Neuwald, le projet LIFE Plateau des Hautes-Fagnes y a procédé à la restauration des landes tourbeuses par fraisage. Des plages de fougère aigle ont été fauchées plusieurs fois pour épuiser les rhizomes de cette fougère envahissante des landes tourbeuses du site. Depuis 2013, un pâturage bovin très extensif a débuté dans la RND (Highlands et Montbéliardes).
Un chemin traverse la réserve (zone B)
A compléter
A compléter
OFFH
RND Hautes-Fagnes
LIFE Hautes-Fagnes
Philippe Frankard et David Kever (SPW-DEMNA-DNE)