Portail Wallonie.be| Portail Environnement| Fédération Wallonie-Bruxelles

1985 - Zone humide de Reppe

Site de Grand Intérêt Biologique (SGIB)

Synonymes :Ferme du Nouveau Monde
Communes :Andenne
Cantonnements DNF :Namur
Surface :0.31 ha
Coordonnées :X Lambert : 203179 - Y Lambert : 132780
Voir la localisation avec la cartographie dynamique
Rappel : toute circulation en dehors de la voie publique requiert l'accord préalable du propriétaire ou de son délégué.

Intro

Brève description

Située dans la vallée de la Meuse, à l'est de Seilles, cette petite zone humide est le reliquat de l'ancien marais de Reppe qui a été remblayé dans les années 1960 pour être transformé en pâture. Elle est bordée au sud par la ligne de chemin de fer Namur-Liège et à l'est par des jardins privés. La végétation est constituée d'une cariçaie à laîche des rives (Carex riparia), d'une roselière à glycérie aquatique (Glyceria maxima) et d'une mégaphorbiaie luxuriante riche en liseron des haies (Calystegia sepium). On y observe également la présence du scirpe maritime (Bolboschoenus maritimus) ainsi qu'une colonisation par le saule blanc (Salix alba) et les ronces (Rubus sp.). Ce petit site isolé semble peu connu des naturalistes et son intérêt faunistique demeure mal documenté. Toutefois, plusieurs espèces peu communes et typiques des marais ont été notées, notamment parmi l'entomofaune: c'est le cas de la coccinelle des roseaux (Anisosticta novemdecimpunctata), du conocephale des roseaux (Conocephalus dorsalis), de la macropède commune (Macropis europaea). La pâture voisine présente également un intérêt floristique et est en cours d'étude. Le marais ne semble pas directement menacé et les propriétaires sont conscients de sa valeur mais un statut de protection officiel permettrait d'assurer sa pérénnité et la mise en place de mesures de conservation.

Carto

Régions naturelles

  • E7 - Vallée de la Meuse

Limites administratives

Ancienne(s) commune(s)SurfaceNouvelle(s) commune(s)Province(s)
Seilles0.31 haANDENNENAMUR

Cantonnements DNF

Cantonnement(s)SurfaceDirection(s)
Namur0.31 haNamur

Mentions dans d'autres inventaires de sites

A compléter

Site classé

A compléter

Propriétaire(s)

Privé(s) Oui  ONG Non  Communes Non  Région Non  Autres publics Non

Espèces

Espèces de valeur patrimoniale

TaxonStatut de protectionListe rougeStatutAnnéeRep*ProtectionSource
Animaux - Vertébrés - Amphibiens
Ichthyosaura alpestrisOuiNon2012X. Vandevyvre, J.-Y. Baugnée
Lissotriton vulgarisOuiNon2012X. Vandevyvre, J.-Y. Baugnée
Rana temporariaOuiNon2012X. Vandevyvre, J.-Y. Baugnée
Invertébrés - Insectes - Coléoptères - Coccinelles
Anisosticta novemdecimpunctataNonNon2012E. Bisteau, J.-Y. Baugnée
Invertébrés - Insectes - Orthoptères
Conocephalus dorsalis2009E. Bisteau, J.-Y. Baugnée
Invertébrés - Insectes - Hyménoptères
Macropis europaea2009E. Bisteau, J.-Y. Baugnée
Plantes - Plantes supérieures
Bolboschoenus maritimus+/- 100 pieds2012J.-Y. Baugnée
Carex riparia2012E. Bisteau, J.-Y. Baugnée

Commentaires sur la faune

Amphibiens (données X. Vandevyvre et J.-Y. Baugnée 2012): Ichthyosaura alpestris, Lissotriton vulgaris, Rana temporaria.

Oiseaux (données J.-Y. Baugnée 2012): Anas platyrhynchos, Ardea cinerea, Branta canadensis, Carduelis chloris, Columba palumbus, Corvus corone, Erithacus rubecula, Falco tinnunculus, Fringilla coelebs, Parus caeruleus, Parus major, Parus montanus, Passer domesticus, Phoenicurus ochruros, Pica pica, Prunella modularis, Streptopelia decaocto, Turdus merula.

Acariens (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Aceria fraxinivora, Aceria myriadeum, Phyllocoptes goniothorax.

Araignées (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Araneus diadematus, Argiope bruennichi, Pisaura mirabilis.

Coléoptères (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Agonum thoreyi, Anisosticta novemdecimpunctata, Badister bullatus, Cassida sanguinolenta, Coccinella septempunctata, Galeruca tanaceti, Harmonia axyridis, Malachius bipustulatus, Nanophyes marmoratus, Nebria brevicollis, Notaris acridulus, Oxypselaphus obscurus, Propylea quatuordecimpunctata, Rhamphus oxyacanthae, Syntomus foveatus, Trepanes fumigatus, Tytthaspis sedecimpunctata.

Diptères (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Agromyza idaeiana, Agromyza nana, Bayeriola salicariae, Cerodontha iraeos, Dasineura rosae, Dasineura ulmaria, Dasineura urticae, Elgiva cucularia, Liriomyza valerianae, Paragus haemorrhous, Phytomyza ilicis, Phytomyza ranunculi, Sepedon sphegea, Sepedon spinipes.

Hémiptères (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Aelia acuminata, Anaceratagallia ribauti, Arytaina genistae, Chartoscirta cincta, Cicadella viridis, Cicadula quadrinotata, Coreus marginatus, Deraeocoris lutescens, Gerris lacustris, Ischnodemus sabuleti, Macrosteles sexnotatus, Nabis ferus, Notonecta maculata, Pinalitus viscicola, Pyrrhocoris apterus, Rhopalus maculatus, Scolopostethus thomsoni, Stenocranus fuscovittatus, Stenodema laevigata, Stictopleurus punctatonervosus, Zyginidia scutellaris.

Hyménoptères (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Andrena flavipes, Andrena haemorrhoa, Anthophora plumipes, Bombus pascuorum, Diplolepis rosae, Eumenes sp., Lasius niger, Macropis europaea, Myrmecina graminicola, Nomada goodeniana, Osmia rufa, Polistes dominulus, Pontania proxima, Temnothorax affinis, Temnothorax unifasciatus, Timaspis lampsanae, Vespula vulgaris

Lépidoptères (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Acrolepia autumnitella, Anthocharis cardamines, Bedellia somnulentella, Cabera exanthemata, Caloptilia fidella, Carcharodus alceae, Celastrina argiolus, Coleophora argentula, Coleophora solitariella, Colias croceus, Coptotriche angusticollella, Coptotriche marginea, Cosmopterix zieglerella, Emmelina monodactyla, Lasiommata megera, Maniola jurtina, Nomophila noctuella, Pararge aegeria, Phyllonorycter esperella, Pieris brassicae, Pieris rapae, Polygonia c-album, Polyommatus icarus, Scoliopteryx libatrix, Stigmella aceris, Stigmella aurella, Stigmella hybnerella, Stigmella microtheriella, Stigmella oxyacanthella, Stigmella plagicolella, Thecla betulae, Vanessa atalanta, Vanessa cardui.

Libellules (données J.-Y. Baugnée et X. Vandevyvre 2009-2013): Aeshna cyanea, Aeshna mixta, Coenagrion puella, Enallagma cyathigerum, Lestes viridis, Libellula depressa, Pyrrhosoma nymphula, Sympetrum sanguineum, Sympetrum striolatum.

Orthoptères (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Chorthippus biguttulus, Chorthippus parallelus, Chrysochraon dispar, Conocephalus dorsalis, Nemobius sylvestris, Pholidoptera griseoaptera, Tetrix subulata, Tetrix undulata, Tettigonia viridissima.

Mollusques (données J.-Y. Baugnée 2009-2012): Anisus spirorbis, Arion sp., Balea biplicata, Cepaea hortensis, Cepaea nemoralis, Clausilia bidentata, Cochlodina laminata, Cornu aspersum, Deroceras reticulatum, Discus rotundatus, Fruticicola fruticum, Nesovitrea hammonis, Succinea putris, Trochulus hispidus.

Commentaires sur la flore

Plantes supérieures (données E. Bisteau et J.-Y. Baugnée 2009-2012): Acer campestre, Achillea millefolium, Agrostis capillaris, Ajuga reptans, Alisma plantago-aquatica, Alliaria petiolata, Allium vineale, Alopecurus pratensis, Anemone nemorosa, Anthriscus sylvestris, Arabidopsis thaliana, Arenaria serpyllifolia, Arrhenatherum elatius, Arum maculatum, Asplenium ruta-muraria, Asplenium trichomanes, Bellis perennis, Bolboschoenus maritimus, Brachypodium sylvaticum, Bromus hordeaceus, Bromus sterilis, Bryonia dioica, Calystegia sepium, Capsella bursa-pastoris, Cardamine hirsuta, Cardamine pratensis, Carex acutiformis, Carex caryophyllea, Carex disticha, Carex remota, Carex riparia, Carex spicata, Carpinus betulus, Centaurea scabiosa, Cerastium fontanum, Cerastium glomeratum, Cerastium pumilum, Cerastium tomentosum, Chelidonium majus, Cirsium arvense, Cirsium palustre, Cirsium vulgare, Clematis vitalba, Conyza canadensis, Conyza sp., Corylus avellana, Crataegus laevigata, Crataegus monogyna, Cymbalaria muralis, Cynosurus cristatus, Cytisus scoparius, Dactylis glomerata, Daucus carota, Epilobium angustifolium, Epilobium hirsutum, Erodium cicutarium, Erophila verna, Euonymus europaeus, Fallopia dumetorum, Fallopia japonica, Festuca rubra, Filipendula ulmaria, Galanthus nivalis, Galium aparine, Geranium dissectum, Geranium molle, Geum urbanum, Glechoma hederacea, Glyceria maxima, Hedera helix, Hieracium pilosella, Holcus lanatus, Humulus lupulus, Hypochaeris radicata, Ilex aquifolium, Juncus effusus, Kickxia elatine, Knautia arvensis, Lamium album, Lamium galeobdolon, Lamium purpureum, Lapsana communis, Lemna minuta, Lolium perenne, Lotus corniculatus, Luzula campestris, Lycopus europaeus, Lysimachia vulgaris, Lythrum salicaria, Malva moschata, Medicago arabica, Moehringia trinervia, Montia minor, Myosotis arvensis, Papaver sp., Pimpinella saxifraga, Plantago lanceolata, Poa annua, Poa compressa, Poa pratensis, Potentilla anserina, Potentilla reptans, Potentilla sterilis, Prunella vulgaris, Prunus spinosa, Ranunculus bulbosus, Ranunculus ficaria, Ranunculus repens, Ribes uva-crispa, Rosa canina s.l., Rubus sp., Rumex acetosa, Rumex acetosella, Rumex crispus, Salix alba, Salix caprea, Salix fragilis, Salix x rubens, Sanguisorba minor, Saxifraga granulata, Saxifraga tridactylites, Scrophularia auriculata, Sedum acre, Sedum album, Sedum rupestre, Senecio inaequidens, Setaria verticillata, Solanum dulcamara, Solanum nigrum, Sonchus oleraceus, Stellaria holostea, Stellaria media, Taraxacum sp., Teucrium scorodonia, Trifolium dubium, Trifolium repens, Urtica dioica, Urtica urens, Valeriana repens, Veronica arvensis, Veronica beccabunga, Veronica hederifolia, Veronica officinalis, Veronica persica, Vicia sativa, Vicia sepium, Viola sp., Viscum album.

Espèces exotiques

Animaux: Branta canadensis, Harmonia axyridis.

Conservation

Objectifs de conservation

A compléter

Menaces

A compléter

Recommandations

A compléter

Plan de gestion

A compléter

Accès du public

A compléter

Détails

Description physique

Le site s'étend dans la vallée de la Meuse 2 km à l'est de Seilles, dans le quartier de Reppe. Coincé entre le Bois Bordia (au nord) et la ligne de chemin de fer Liège-Namur (au sud), cette zone humide correspond à l'extension orientale d'une vaste parcelle de prairie pâturée appartenant au centre équestre de la Ferme du Nouveau Monde. Cette prairie est l'une des dernières qui subsiste dans la portion andennaise de la vallée mosane.

Les dimensions de la zone humide sont modestes: développement maximal de 85 m dans l'axe est-ouest pour une largeur d'à peine 47 m dans l'axe nord-sud. Son altitude est de 75 m. Du point de vue phytogéographique, elle appartient au district mosan.

Description biologique

Cette petite zone humide ne semble pas encore avoir fait l'objet d'une description dans la littérature. Il s'agit du reliquat d'un marais jadis plus étendu, assèché dans les années 1950 pour le transformer en pâture. Le niveau d'eau semble très variable et le site peut être complètement en à sec pendant l'été.

Sur base d'une visite effectuée le 11 août 2009 (E. Bisteau et J.-Y. Baugnée - SPW-DEMNA), il ressort que le site est constitué d'une mosaïque végétale assez complexe dans laquelle on peut reconnaitre:

- une cariçaie à Carex riparia, constituée de plantes très robustes (à feuilles larges de plus de 2 cm - identif. confirmée J. Lambinon);

- une cariçaie à Carex acutiformis;

- une roselière fragmentaire à Glyceria maxima et à Phalaris arundinacea;

- une mégaphorbiaie à Calystegia sepium, Lythrum salicaria, Solanum dulcamara, Epilobium hirsutum, Urtica dioica (rare), etc.

- des ronciers;

- des fourrés à Salix alba: nombreux rejets issus d'une coupe récente et quelques arbres plus âgés.

La zone humide est bordée à l'ouest par un pré pâturé par des bovins jusque 2011 et ensuite par des chevaux (Ferme du Nouveau Monde). Elle est longée au sud par le talus de voie ferrée et à l'est par un jardin.

Les données faunistiques sont encore peu nombreuses. Parmi les observations les plus marquantes figurent:

- le conocéphale des roseaux (Conocephalus dorsalis), sauterelle brachyptère très hygrophile et particulièrement rare et localisée dans la vallée de la Meuse!

- la macropède commune (Macropis europaea), une abeille solitaire strictement protégée en Région wallonne et liée aux zones humides riches en lysimaques, dont les fleurs sont visitées spécifiquement par les femelles qui y prèlèvent le pollen et de l'huile nécessaires à l'alimentation de leur progéniture.

- la coccinelle des roseaux (Anisostica novemdecimpunctata), autre espèce strictement protégée par la législation wallonne et inféodée aux végétations palustres (roselières et cariçaies essentiellement).

On y a signalé également la présence d'au moins trois espèces d'amphibiens; grenouille rousse (Rana temporaria), triton ponctué (Lissotriton vulgaris) et triton alpestre (Ichthyosaura alpestris).

Monument naturel

A compléter

Monument historique

A compléter

Histoire du site

A compléter

Biblio

Divers

Sources

OFFH

Répondants de l'information

E. BISTEAU et J.-Y. BAUGNEE (SPW/DGARNE/DEMNA/DNE/OFFH, 23 Av. Maréchal Juin, 5030 Gembloux).

Date de la dernière modification de la fiche

2020-04-15